Category Archives: Nr 10/2016

Georgian parliamentary elections and geopolitical situation in Caucasus. Interview with WAKHTANG MAISAIA

by a.gryzlak | Leave a comment

rozm. Aleksandra Gryźlak

[interview originally published in:
"Nowy Prometeusz" nr 10, grudzień 2016, ss. 73-82]

(…) Georgian society is not anti-Russian, but definitely anti-Kremlin. Sentiments against Vladimir Putin and his policies are very strong in Georgia. This was expressed in the recent elections – parties which expressed pro-Russian views and arguments lost, and gained very small numbers of votes. Examples of this trend are parties like, Industry Will Save Georgia or United Democrats. All parties in the new parliament refl ect a very pro-Western vision of the future of Georgia, including the Alliance of Georgian Patriots. The only exception is the one future member elected in constituency representing the Industry Will Save Georgia party. Despite some irritation with the slow process of NATO and EU integration, in all polls, Georgian society continues to express its willingness to join both organizations. Russia failed with its so-called “soft power” in Georgia. The Russia-sponsored think-tanks and media propaganda all failed. Now the Kremlin is conducting more “hard power” projects.

FULL TEXT OF THE INTERVIEW IN PDF

Republika Turecka po nieudanym puczu. Quo vadis?

by a.gryzlak | Leave a comment

Mateusz Chudziak

[niniejszy tekst pierwotnie opublikowany został w: 
"Nowy Prometeusz" nr 10, grudzień 2016, ss. 29-37]

Od dłuższego czasu w Turcji można zaobserwować proces, który w najbardziej ogólny sposób można ująć jako stopniowe oddalanie się tego kraju od Zachodu. Oznacza to również postępującą przebudowę państwa, mającą na celu ostateczny demontaż pozostałości starego kemalistowskiego systemu. W ostatnim czasie kluczową sprawą stał się jednak konflikt wewnątrz konserwatywnego obozu politycznego. Prowadzona w jego szeregach walka powoduje zwrócenie się władz w kierunku dawnych kemalistowskich oponentów, a także redefinicję tureckiej tożsamości. Wspólną cechą współpracujących ze sobą dotychczasowych wrogów jest negatywny stosunek do Zachodu. Zarówno ta współpraca, jak i współgrająca z nią społeczna mobilizacja, pozwalają na dokonanie trwałej zmiany istniejącego porządku społeczno-politycznego.

PEŁEN TEKST ARTYKUŁU W PDF

Polityka zagraniczna Gruzińskiego Marzenia (2012 – 2016). Relacje Gruzji z UE, NATO i Rosją w cieniu wewnątrzgruzińskiego konfliktu politycznego

by a.gryzlak | Leave a comment

Konrad Zasztowt, Małgorzata Zawadzka

[niniejszy tekst pierwotnie opublikowany został w: 
"Nowy Prometeusz" nr 10, grudzień 2016, ss. 11-25]

Celem artykułu jest ocena czterech lat rządów koalicji Gruzińskiego Marzenia (GM). Szczególny nacisk położony jest na politykę zagraniczną i związane z nią aspekty polityki wewnętrznej. Motorem reform koalicji GM były zachęty ze strony UE i NATO, m.in. podpisanie umowy stowarzyszeniowej z UE, obietnica wprowadzenia ruchu bezwizowego dla Gruzinów podróżujących do Unii oraz dalsze wsparcie modernizacji armii gruzińskiej przez Sojusz Północnoatlantycki. Jednocześnie jednak na relacje Gruzji z UE i NATO negatywny wpływ miał wewnętrzny konflikt polityczny między rządem GM a opozycją. Pomimo pojednawczej polityki władz w Tbilisi, nie zdołano naprawić relacji z Rosją. Ich poprawa uzależniana jest przez Kreml od bezwarunkowego przywrócenia rosyjsko-gruzińskich stosunków dyplomatycznych zerwanych po wojnie pięciodniowej w 2008 roku. Było to warunkiem nie do przyjęcia dla Gruzji, gdyż oznaczałoby akceptację rosyjskiej okupacji i pełzającej aneksji regionów Abchazji i Cchinwali.

PEŁEN TEKST ARTYKUŁU W PDF

Особая тройка НКВД Грузинской ССР (1937-1938). Местная специфика и механизм функционирования

by a.gryzlak | Leave a comment

Георгий Мамулиа

[текст первоначально опубликован в:
"Nowy Prometeusz" nr 10, grudzień 2016, ss. 113-131]

Для того чтобы по возможности полно осветить специфику функционирования особой тройки НКВД ГССР в 1937-1938 гг., – главной карательной структуры республики в годы великого террора, – следует вкратце коснуться истории взаимоотношения коммунистической партии Грузии, также как и грузинских большевиков в целом, со сталинским руководством СССР.
Как известно, первый конфликт Сталина с грузинскими коммунистами разразился еще в августе 1922 г., год спустя после оккупации и советизации Грузии Красной армией в феврале-марте 1921 г. В это время Сталин составил проект внутреннего устройства СССР, предусматривающий «формальное вступление независимых советских республик: Украины, Белоруссии, Азербайджана, Грузии, Армении в состав РСФСР».

ПОЛНЫЙ ТЕКСТ СТАТЬИ В PDF

W kwestii rzekomo spóźnionej decyzji Józefa Piłsudskiego o powołaniu Białoruskiej Komisji Wojskowej

by a.gryzlak | Leave a comment

Joanna Gierowska-Kałłaur

[niniejszy tekst pierwotnie opublikowany został w: 
"Nowy Prometeusz" nr 10, grudzień 2016, ss. 97-110]

Problem stosunku politycznych ugrupowań białoruskich do Polski w białoruskiej historiografii badano z reguły z punktu widzenia rosyjsko (sowiecko) – centrycznej koncepcji metodologicznej. Stosunki polsko-białoruskie „albo w ogóle nie znajdowały odzwierciedlenia w białoruskiej literaturze historycznej, albo były ukazywane zbyt jednostronnie”. Dotyczy to również kwestii białoruskich organizacji wojskowych na terytorium ziem b. Wielkiego Księstwa Litewskiego. Wydarzenia dotyczące relacji polsko-białoruskich budziły też zainteresowanie w Polsce, i to zarówno historyków emocjonalnie związanych z ruchem białoruskim3, jak i pozostałych.

PEŁEN TEKST ARTYKUŁU W PDF

„Zmierzch” czy już „noc” Emiratu Kaukaskiego?

by a.gryzlak | Leave a comment

Jarosław Kardaś

[niniejszy tekst pierwotnie opublikowany został w: 
"Nowy Prometeusz" nr 10, grudzień 2016, ss. 41-52]

Kaukaz Północny przez wiele lat uchodził za najbardziej niestabilny region Federacji Rosyjskiej. Świadczą o tym dwie wojny czeczeńskie oraz samo odrodzenie islamu (w tym również radykalnego) na tych terenach po upadku Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich. Istnieje także przekonanie, że republiki leżące na Kaukazie Północnym są tak odmienne kulturowo od rosyjskiego centrum, iż nie powinno się ich traktować jako integralnej części samej Federacji1. Wydaje się również, że Rosja nie ma obecnie wypracowanej długofalowej polityki wobec Kaukazu Północnego. Częściowa stabilizacja tego regionu (którą możemy obserwować w ostatnich latach) jest wynikiem raczej splotu kilku czynników natury wewnętrznej oraz zewnętrznej, aniżeli zastosowania konkretnej koncepcji politycznej (która będzie możliwa do realizowania także w przyszłości).

PEŁEN TEKST ARTYKUŁU W PDF

Внешнеполитическая деятельность Александра Шульгина в Украине и на эмиграции в первой половине ХХ века

by a.gryzlak | Leave a comment

Елена Гуменюк

[текст первоначально опубликован в:
"Nowy Prometeusz" nr 10, grudzień 2016, ss. 83-94]

Александр Яковлевич Шульгин (1889 – 1960) – выдающийся украинский политический деятель первой половины ХХ век, который стоял у истоков основания Украинской Народной Республики (УНР) во времена национально-освободительного движения 1917 – 1921 гг. В 1917 году он возглавил внешнеполитическую деятельность Украинской Центральной Рады, а в дальнейшем внешнеполитическое направление УНР на эмиграции. Становление же Шульгина как ученого, публициста, одного из лидеров движения «прометеизма» в Европе приходится на 1920 – 1930е годы.

ПОЛНЫЙ ТЕКСТ СТАТЬИ В PDF

W poszukiwaniu tożsamości Odessy

by a.gryzlak | Leave a comment

Andrzej Szeptycki

[niniejszy tekst pierwotnie opublikowany został w: 
"Nowy Prometeusz" nr 10, grudzień 2016, ss. 55-71]

Odessa kojarzy się z Morzem Czarnym, carycą Katarzyną II, która założyła tamtejszy port, łączącymi go z miastem Schodami Potiomkinowskimi, rozsławionymi przez Siergieja Eisensteina w filmie „Pancernik Potomkin”, niezrównanym żydowskim humorem odessyjczyków, a w naszej części Europy – z twórczością Włodzimierza Wysockiego („Moskwa – Odessa”) i Juliusza Machulskiego („Déjà vu”). Od czasu rozpadu ZSRR miasto było również postrzegane jako część rosyjskojęzycznej, niechętnej Zachodowi, a przychylnej Rosji, Ukrainy południowo-wschodniej. Wiosną 2014 r. Odessa stała się – obok Doniecka, Ługańska i Charkowa – jednym z ważnym ośrodków inspirowanych przez Rosję protestów przeciwko nowym władzom w Kijowie, które zastąpiły obalonego prezydenta Wiktora Janukowycza. Ich tragicznym zwieńczeniem były wydarzenia z 2 maja 2014 r., kiedy w odeskim Domu Związków zginęło około 40 osób – przede wszystkim zwolenników zbliżenia z Rosją. Projekt Noworosji ostatecznie spalił wtenczas na panewce – przynajmniej w regionie odeskim. Odessa stała się bardziej ukraińska, a mniej (nowo) rosyjska. Jej tożsamość, podobnie jak w przeszłości, pozostaje jednak daleko bardziej złożona.

PEŁEN TEKST ARTYKUŁU W PDF

Отчет Георгия Гвазава «“Прометей”. Ноябрь 1926 – ноябрь 1934 г.». Новый документ по истории журнала «Прометей»

by a.gryzlak | Leave a comment

Георгий Мамулиа

[текст первоначально опубликован в:
"Nowy Prometeusz" nr 10, grudzień 2016, ss. 163-169]

1934 г. являлся тяжелым годом для движения «Прометей». Приход к власти в Германии национал-социалистов, изменил расклад сил на международной арене, приведя, в конечном итоге, к франко-советскому сближению и вступлению СССР в Лигу Наций, что коренным образом изменило положение кавказских эмигрантов во Франции. Ратификация 16 мая 1933 г. пакта о ненападении между Францией и СССР, повлекла за собой упразднение легации Грузии в Париже, последнего символа грузинский независимости на французской земле. Для грузин это был особенно тяжелый удар, означавший, что отныне Франция отказывается от признания независимости их Родины, считая ее частью красной империи. Не меньшим образом, от этого пострадали и другие кавказцы-участники движения «Прометей», так как легация Грузии, по мере сил, пыталась защищать и их интересы на международной арене.

ПОЛНЫЙ ТЕКСТ СТАТЬИ В PDF

Борьба азербайджанских подпольных организаций против советского режима

by a.gryzlak | Leave a comment

Насиман Ягублу

[текст первоначально опубликован в:
"Nowy Prometeusz" nr 10, grudzień 2016, ss. 133-146]

В 1920 году после захвата Азербайджана большевиками началась борьба против оккупантов. Лидер Азербайджанской Демократической Республики М.Э.Расулзаде писал: “настоящим диктатором, палачом Азербайджана был Панкратов. Командам Панкратова не было аналога”.Панкратов являлся коман- диром политического отдела одиннадцатой армии. В общем, в Азербайджане действовали одновременно три организации по борьбе с контрреволюционерами:

1. “Особый отдел” 11-ой армии, действовавший под командованием Панкратова.
2. “ЧК Азербайджана”.
3. Революционная Трибуна 11-ой армии.

ПОЛНЫЙ ТЕКСТ СТАТЬИ В PDF