Jan Malicki
[niniejszy tekst pierwotnie opublikowany został w: "Nowy Prometeusz" nr 5, grudzień 2013, ss. 225-230]
Książka, którą przyszło mi recenzować ukazała się jesienią 2012 r., czyli dokładnie rok temu. Jednakże jej charakter i rodzaj poruszanych tam spraw powoduje, że sam upływ tego roku nie wpływa w znaczącym stopniu na jej aktualność.
rozm. Tadeusz Iwański, Paweł Libera, Aleksandra Gryźlak
[niniejszy tekst pierwotnie opublikowany został w: "Nowy Prometeusz" nr 5, grudzień 2013 2011, ss. 211-224]
Data narodzin tego ruchu ideowo-politycznego nie jest sprecyzowana. W umysłach narodów stopniowo podbijanych przez Księstwo Moskiewskie – musiał się on narodzić już dawno. I zawsze u podstaw wszelakich rozważań leżało pytanie – „Jak rozbić Rosję po szwach narodowościowych?”. Te „szwy narodowościowe” przypisywane są lata później albo Józefowi Piłsudskiemu albo Józefowi Beckowi, choć wtedy myślano już nie o carskiej Rosji, a o ZSRR.
Jan Jacek Bruski
[niniejszy tekst pierwotnie opublikowany został w: "Nowy Prometeusz" nr 5, grudzień 2013, ss. 179-210]
Truizmem jest stwierdzenie, że osoba Włodzimierza Bączkowskiego – jednego z najwybitniejszych polskich działaczy prometejskich i sowietologów, twórcy Orientalistycznego Koła Młodych, a później wieloletniego redaktora kwartalnika „Wschód” i „Biuletynu Polsko-Ukraińskiego” – nadal czeka jeszcze na swojego biografa1. To jednak prawda. Poszukując bardziej kompletnych danych na temat tej nietuzinkowej postaci, wracamy za każdym razem do dwóch niedużych tekstów, opublikowanych kilkanaście lat temu. Chodzi o biogram pióra Janusza Ciska, ogłoszony w czasopiśmie „Eurazja”2, oraz wstęp do wyboru pism Bączkowskiego, który tuż przed śmiercią Autora w 2000 r. przygotowali do druku Jacek Kloczkowski i Paweł Kowal3.
Andrzej Szeptycki
[niniejszy tekst pierwotnie opublikowany został w: "Nowy Prometeusz" nr 5, grudzień 2013, ss. 11-28]
Podpisanie przez Ukrainę umowy stowarzyszeniowej z Unią Europejską ustanawiającej Pogłębioną i Kompleksową Strefę Wolnego Handlu (DCFTA) było co najmniej od 2010 r. jednym z kluczowych celów polityki zagranicznej Polski w odniesieniu do Ukrainy, prezentowanym jako miara sukcesu polskiej polityki wschodniej i pośrednio naszej roli w UE. „Duże nadzieje wiążemy z listopadowym szczytem Partnerstwa Wschodniego w Wilnie. Za pełny sukces uznamy podpisanie umów – stowarzyszeniowej i o wolnym handlu z Ukrainą”1 – mówił minister spraw zagranicznych Radosław Sikorski prezentując w 2013 r. w Sejmie priorytety polskiej polityki zagranicznej.
Георгий Мамулиа
[tekst pierwotnie opublikowano w:/текст первоначально опубликован
в: "Nowy Prometeusz" nr 5, grudzień 2013, ss. 125-158]
1918 г. сыграл важнейшую роль в истории народов Кавказа. Вырвавшись из провинциальной фазы своей истории в составе Российской империи, Кавказ в 1918 г., так же как и в сегодняшние дни оказался вовлеченным в бурные международные отношения, давших шанс народам региона приступить к строительству независимых государств.
Katarzyna Kaczyńska
[niniejszy tekst pierwotnie opublikowany został w: "Nowy Prometeusz" nr 5, grudzień 2013, ss. 59-69]
Genezę wszystkich rozważań geopolitycznych XX i XXI wieku stanowi fundamentalne dzieło Halforda Mackindera1 Geograficzna oś historii. Jest ono zbiorem rozmyślań na temat związków między geografią, historią i polityką, gdzie środowisko naturalne ma kontrolować człowiek, choć ostatecznie ta zależność okazuje się obustronna. Kontynenty stanowią małe wysepki na wszechświatowym oceanie, zaś panowanie na lądzie zapewnia kontrolę nad morzem.
Wiktor Ross
[niniejszy tekst pierwotnie opublikowany został w: "Nowy Prometeusz" nr 5, grudzień 2013, ss. 33-55]
Wprowadzenie
Rozpad Związku Sowieckiego przed dwudziestu laty stworzył nową sytuację geostrategiczną w świecie. Choć Rosja utraciła status mocarstwa globalnego, to nadal pozostaje największym państwem w świecie, sięgającym od morza Bałtyckiego do Pacyfiku i posiadającym olbrzymie zasoby surowców naturalnych. To decyduje o zachowaniu ambicji mocarstwowych i determinuje kierunki polityki zagranicznej.
Selim Chazbijewicz
[niniejszy tekst pierwotnie opublikowany został w: "Nowy Prometeusz " nr 5, grudzień 2013, ss. 161-176]
1Tatarzy polscy stanowią wspólnotę etniczną, która nie tylko kontynuowała tradycje militarne, ale była także grupą kulturotwórczą. Ta kulturotwórcza funkcja etniczności tatarskiej przejawiała się w tworzeniu rękopiśmiennej literatury i książki muzułmańsko-tatarskiej na ziemiach byłego Wielkiego Księstwa Litewskiego2. Staropolska literatura Tatarów polsko-litewskich doczekała się już obszernej bibliografii3.
Jarosław Kardaś
[niniejszy tekst pierwotnie opublikowany został w: "Nowy Prometeusz" nr 5, grudzień 2013 r., ss. 73-92]
Region Kaukazu Południowego był na przestrzeni dziejów polem zainteresowania nie tylko samej Rosji, ale także innych mocarstw regionalnych[1]. Uchodzi on za obszar strategicznie ważny, bowiem występuje na nim gęsta sieć zależności. Nie chodzi tutaj tylko o zależność Armenii, Gruzji i Azerbejdżanu od Rosji, ale także od dwóch mocarstw regionalnych – czyli od Turcji i Iranu. Jest to w pewnym stopniu spowodowane specyfiką geograficzną samego regionu Kaukazu.
Danuta Malicka
[niniejszy tekst pierwotnie opublikowany został w: "Nowy Prometeusz" nr 5, grudzień 2013 r., ss. 95-111]
Postać profesora Seweryna Wysłoucha, badacza historii ustroju i prawa Wielkiego Księstwa Litewskiego oraz historii społeczno-gospodarczej Śląska w XIX i XX wieku, a także jednego z pierwszych sowietologów i znawcy zagadnień mniejszościowych, znana jest stosunkowo wąskiej grupie osób, dlatego ważnym jest, aby przypomnieć i poszerzyć wiedzę, o tak znaczącej postaci polskiej nauki kresowej. ….