Republika Turecka po nieudanym puczu. Quo vadis?

Mateusz Chudziak

[niniejszy tekst pierwotnie opublikowany został w: 
"Nowy Prometeusz" nr 10, grudzień 2016, ss. 29-37]

Od dłuższego czasu w Turcji można zaobserwować proces, który w najbardziej ogólny sposób można ująć jako stopniowe oddalanie się tego kraju od Zachodu. Oznacza to również postępującą przebudowę państwa, mającą na celu ostateczny demontaż pozostałości starego kemalistowskiego systemu. W ostatnim czasie kluczową sprawą stał się jednak konflikt wewnątrz konserwatywnego obozu politycznego. Prowadzona w jego szeregach walka powoduje zwrócenie się władz w kierunku dawnych kemalistowskich oponentów, a także redefinicję tureckiej tożsamości. Wspólną cechą współpracujących ze sobą dotychczasowych wrogów jest negatywny stosunek do Zachodu. Zarówno ta współpraca, jak i współgrająca z nią społeczna mobilizacja, pozwalają na dokonanie trwałej zmiany istniejącego porządku społeczno-politycznego.

PEŁEN TEKST ARTYKUŁU W PDF

II Światowy Kongres Tatarów Krymskich. 31 lipca – 2 sierpnia 2015 roku, Ankara. Relacja

Aziz Vatanym

[niniejszy tekst pierwotnie opublikowany został w: 
"Nowy Prometeusz" nr 8, październik 2015, ss. 71-79]

9 grudnia 2007 roku Kutułtaj Tatarów Krymskich postanowił, że Medżlis, wspólnie z krymskotatarskimi organizacjami i stowarzyszeniami, zorganizuje Światowy Kongres Tatarów Krymskich. Głównym celem działalności Kongresu miała być konsolidacja i koordynacja działań organizacji społecznych Tatarów Krymskich, powstałych na Ukrainie i w innych krajach, dla ułatwienia procesu odrodzenia i dalszego rozwoju społeczności Tatarów, która po dziesięcioleciach wygnania wróciła na ziemię ojczystą – Krym. Po zakończeniu uroczystych obchodów 65. rocznicy deportacji sowieckiej, w dniach 19 – 22 maja 2009 roku odbył się I Światowy Kongres Tatarów Krymskich.

PEŁEN TEKST ARTYKUŁU W PDF

Farther Neighbour: A Critical Estimation on Turkish Reception of Ukrainian Revolution and Crimean Crisis

Hasan Aksakal

[tekst pierwotnie opublikowany w://text originally published in:
"Nowy Prometeusz" nr 6, październik 2014, ss. 25-35]

Ukraine, but mostly the peninsula of Crimea and Crimeans have been one of Turkey’s most important sources in social, political, economic and cultural terms. To write briefly about the historical background; Crimea was conquered by Turks in 1475, remained as an autonomous region within the Ottoman Empire for centuries and was the abattoir and granary of Istanbul until 1774. That same commercial-economic flow continued indirectly until 1877-78 Russo-Turkish War after II. Yekaterina annexed the region in 1783.

FULL TEXT OF THE ARTICLE IN PDF

Tevfik Rüştü i polska polityka prometejska w kontekście sprawy wydalenia Simona Mdiwaniego z Turcji w 1928 r.

Jurij Czainskij

[Niniejszy tekst pierwotnie opublikowany został w: 
"Nowy Prometeusz" nr 6, październik 2014, ss. 103-118]

Po podbiciu przez Sowiety w lutym-marcu 1921 r. Gruzji, jako ostatniego niepodległego państwa na Kaukazie, większość gruzińskich oraz niegruzińskich działaczy antyradzieckich skupionych w Tyflisie była zmuszona ratować się emigracją do sąsiedniej Turcji. Krótkie wspomnienie o tych wydarzeniach znajduje się w raporcie pełnomocnika wojskowego w Konstantynopolu Józefa Porzeckiego dla Oddziału II z 22 marca 1921 r.: „Wczoraj 21 marca przyszła tu wiadomość o zajęciu Batumu przez bolszewików, t.j. przez oddziały gruzińskie, które przeszły na stronę bolszewików. […]. Codzień przybywa do Konstantynopola sporo uchodźców gruzińskich, ale wiadomości otrzymywane od nich są tak fantastyczne, że powtarzać ich nawet z zastrzeżeniem nie mogę”1.

PEŁEN TEKST ARTYKUŁU W PDF

Portret polityczny Mehemmeda Emina Resulzade – więźnia sumienia, polityka, publicysty

Shahla Kazimova

[niniejszy tekst pierwotnie opublikowany został w: 
"Nowy Prometeusz" nr 4, październik 2013, ss. 97-113]

Nie jest łatwo w ramach jednego artykułu opisać portret polityczny Mehemmeda Emina Resulzadego, jednego z najbardziej aktywnych publicystów i polityków Azerbejdżanu początku XX w. Ów barwny polityk reprezentował w różnych okresach swojego burzliwego życia różne poglądy, ewoluując wraz ze zmieniającymi się ideami i prądami. Jako zwolennik reform w muzułmańskim społeczeństwie opowiadał się za pozytywnymi rozwiązaniami, jakie widział w owym czasie w ideach socjalistów, panislamistów, panturkistów czy turkistów.

PEŁEN TEKST ARTYKUŁU W PDF

Działalność antysowieckiej emigracji kaukaskiej w Turcji

Szahla Kazimowa

[niniejszy tekst pierwotnie opublikowany został w:
"Nowy Prometeusz" nr 2, lipiec 2013, ss. 213-222]

Od końca 1920 roku, kiedy bolszewicy krok po kroku okupowali coraz to nowe tereny byłego Imperium Rosyjskiego i energicznie zwalczali armię „białych” Rosjan, rozpoczął się napływ do Turcji emigracji z Rosji, Kaukazu, Krymu i Azji Środkowej. „Konstantynopol przemienił się w tymczasową kwaterę <Rosji na uchodźstwie>, albo po prostu Emigracji, jak swoją nową, ruchomą ojczyznę nazywali uciekinierzy”1.

PEŁEN TEKST ARTYKUŁU W PDF

Российско-турецкий энергетический узел: стратегический якорь в Черноморском регионе и последствия для энергетической безопасности Европы

Cергей Глебов

[tekst pierwotnie opublikowano w://текст первоначально был 
опубликован в:
 "Nowy Prometeusz" nr 2, lipiec 2012, ss. 31-57]

Приведенная выше выдержка из программной статьи тогда еще кандидата на должность президента, а теперь уже избранного президента Российской Федерации Владимира Путина, приоткрыла широкому кругу читателей авторитетной российской газеты планы развития энергетической стратегии РФ на краткосрочную перспективу в контексте долгосрочных проектов энергетической безопасности Европы. С учетом того, что вопросы военной безопасности на европейском континенте хоть и остаются открытыми (традиционно в глобальном контексте), но в последнее время все же потеряли свою остроту (по-крайней мере, за пределами постсоветского пространства), на <<передовую>> системы общеевропейской безопасности выходит фактор взаимодействия международных акторов в сфере добычи, транспортировки и потребления энергоресурсов.

ПОЛНЫЙ ТЕКСТ СТАТЬИ В PDF

Wpływ Rosji na kształtowanie się stosunków Armenii, Azerbejdżanu i Gruzji z regionalnymi mocarstwami – Turcją i Iranem

Jarosław Kardaś

[niniejszy tekst pierwotnie opublikowany został w:
"Nowy Prometeusz" nr 5, grudzień 2013 r., ss. 73-92]

Region Kaukazu Południowego był na przestrzeni dziejów polem zainteresowania nie tylko samej Rosji, ale także innych mocarstw regionalnych[1]. Uchodzi on za obszar strategicznie ważny, bowiem występuje na nim gęsta sieć zależności. Nie chodzi tutaj tylko o zależność Armenii, Gruzji i Azerbejdżanu od Rosji, ale także od dwóch mocarstw regionalnych – czyli od Turcji i Iranu. Jest to w pewnym stopniu spowodowane specyfiką geograficzną samego regionu Kaukazu.

PEŁEN TEKST ARTYKUŁU W PDF

Udział Romana Knolla w akcji prometejskiej w okresie ankarskim 1924-1925

Henryk Bartoszewicz

[niniejszy tekst pierwotnie opublikowany został w:
"Nowy Prometeusz" nr 2, lipiec 2012, ss. 227-239]

Pierwsze kontakty z Turcją nawiązały polskie ośrodki polityczne w okresie I wojny światowej. Najpierw Naczelny Komitet Narodowy, a następnie Tymczasowa Rada Stanu i gabinety Rady Regencyjnej kierowały swoich przedstawicieli do Stambułu. Zainteresowanie Turcją w Warszawie wzrosło po odzyskaniu przez Polskę niepodległości. Dużą wagę do stosunków polsko-tureckich przywiązywał Józef Piłsudski.

PEŁEN TEKST ARTYKUŁU W PDF