Tag Archives: Azerbejdżan

Utracone nadzieje: azerbejdżańska prometejska emigracja a II wojna światowa

by a.gryzlak

Shahla Kazimova

[niniejszy tekst pierwotnie opublikowany został w: 
"Nowy Prometeusz" nr 13 i 14, listopad 2019, ss.137-148]

Jednym z ciekawych i zarazem budzącym emocje w historii azerbejdżańskiej politycznej emigracji jest okres drugiej połowy lat 30., nacechowany aktywnością w relacjach z Niemcami. Dla wielu współczesnych mieszkańców Azerbejdżanu sam fakt nawiązania stosunków azerbejdżańskich polityków z III Rzeszą, państwem, przeciwko któremu walczyli ich dziadkowie w szeregach Armii Czerwonej, może budzić niezrozumienie. Użyto tu wyrazu „może”, gdyż wiedza na ten temat jest w społeczeństwie azerbejdżańskim znikoma. Deficyt publikacji omawiających te relacje pozostawia wiele aspektów w cieniu domysłów i nadinterpretacji.

PEŁEN TEKST ARTYKUŁU W PDF

Репрессированные и расстрелянные поляки в советском Азербайджане

by a.gryzlak

Насиман Ягублу

[текст первоначально опубликован в: 
"Nowy Prometeusz" nr 13 i 14, listopad 2019, ss. 149-159]

В конце XIX – начале ХХ века на Кавказе проживало большое количество поляков, которые также оставили свой след в истории Азербайджана. Построенные ими в Баку архитектурные здания, сохраняются и по сей день. В годы Азербайджанской Демократической Республики в 1918-1920 гг. поляки принимали активное участие в государственном управлении. В 1920 году Советская Россия совместно с местными большевиками захватили власть в Азербайджане. Большевики, наряду с патриотическими сынами Азербайджана, брали в плен и подвергали расстрелам и поляков. Жертвами репрессий в 1920-х годах преимущественно были поляки, которые работали в государственных и политических учреждениях Азербайджана. В последующие годы, стали преследоваться поляки, работающих и в других сферах.

ПОЛНЫЙ ТЕКСТ СТАТЬИ В PDF

Między Rosją a Turcją – próby współpracy między republikami południowokaukaskimi w latach 1918-1921

by a.gryzlak

Paweł Olszewski

[niniejszy tekst pierwotnie opublikowany został w: 
"Nowy Prometeusz" nr 12, grudzień 2018, ss. 93-113]

21 czerwca 1921 r. przedstawiciele emigracyjnych rządów Gruzji, Armenii, Azerbejdżanu i Górali Północnego Kaukazu podpisali deklarację o współpracy. Jej celem było stworzenie Konfederacji Kaukaskiej, która miała powstać na terenach Kaukazu wyzwolonych spod zależności od Rosji Sowieckiej. Deklaracja służyła stworzeniu podstaw współpracy między przedstawicielami antysowieckich, kaukaskich ośrodków emigracyjnych. Jednak antagonizmy, przede wszystkim ormiańsko – azerbejdżańskie, spowodowały, iż bardzo szybko Ormianie wycofali się z tej współpracy1. Utrzymujące się spory między emigracyjnymi liderami narodów południowokaukaskich miały genezę w konfliktach etniczno–religijno-ekonomicznych, które istniały na Kaukazie Południowym (Zakaukaziu) już w XIX w. i na początku XX w. konflikty te uległy eskalacji w okresie I wojny światowej oraz po jej zakończeniu, gdy w regionie utworzono trzy niepodległe republiki.

PEŁEN TEKST ARTYKUŁU W PDF

Архивные находки по прометеизму: документы о Совете Кавказской Конфедерации. Июль – ноябрь 1941 года

by a.gryzlak

Салават Исхаков

[текст первоначально опубликован в: "Nowy Prometeusz" nr 11, 
czerwiec 2018, ss. 87-106]

Прометеевское движение, возникшее в Европе в 1920-е — 1930-е годы, объединило в своих рядах многих известных исторических деятелей, вынужденных эмигрировать после прихода к власти большевиков в России, и оставило неповторимый след как в истории предвоенной Европы, так и в истории разных народов, их борьбы за свои идеалы. В современной Польше прометеевское движение является одной из важных научных тем, которой уделяется большое внимание польских ученых. Однако вне Польши по-прежнему господствуют ошибочные и устарелые, как правило, представления о прометеевском движении и его организациях.

ПОЛНЫЙ ТЕКСТ СТАТЬИ В PDF

Борьба азербайджанских подпольных организаций против советского режима

by a.gryzlak | Leave a comment

Насиман Ягублу

[текст первоначально опубликован в:
"Nowy Prometeusz" nr 10, grudzień 2016, ss. 133-146]

В 1920 году после захвата Азербайджана большевиками началась борьба против оккупантов. Лидер Азербайджанской Демократической Республики М.Э.Расулзаде писал: “настоящим диктатором, палачом Азербайджана был Панкратов. Командам Панкратова не было аналога”.Панкратов являлся коман- диром политического отдела одиннадцатой армии. В общем, в Азербайджане действовали одновременно три организации по борьбе с контрреволюционерами:

1. “Особый отдел” 11-ой армии, действовавший под командованием Панкратова.
2. “ЧК Азербайджана”.
3. Революционная Трибуна 11-ой армии.

ПОЛНЫЙ ТЕКСТ СТАТЬИ В PDF

Уникальный архив А. М. Топчибаши Рецензия на сборник документов: А. М. Топчибаши. Парижский архив 1919-1940. В четырех книгах. Книга первая 1919-1921. Составители Г. Мамулиа и Р. Абуталыбов. Москва: Художественная литература, 2016

by a.gryzlak | Leave a comment

Севиндж Алиева

[текст первоначально опубликован в:
"Nowy Prometeusz" nr 9, lipiec 2016, ss. 147-149]

Азербайджанская Республика, провозглашенная 28 мая 1918 года, стала первой светской республикой на мусульманском Востоке. У истоков идеи азербайджанской нации и азербайджанской государственности стояли знаменитые мыслители и идеологи Алибек Гусейнзаде, Ахмед бек Агаев, Мамед Эмин Расулзаде, Алимардан бек Топчибаши и другие.

ПОЛНЫЙ ТЕКСТ СТАТЬИ В PDF

М.Э. Расулзаде и его соратники в годы Второй мировой войны

by a.gryzlak | Leave a comment

Насиман Ягублу

[текст первоначально опубликован в:
"Nowy Prometeusz" nr 8, październik 2015, ss. 123-136]

Одной из целей сотрудничества немцев с лидерами эмигрантов различных народов в годы Второй мировой войны, была работа с военнопленными. Гитлеровская Германия вела переговоры с эмигрантами и их учреждениями, посредством 2-х министерств: посредством Министерства Иностранных Дел и Восточного Министерства. В Министерстве Иностранных Дел во главе данного дела стоял бывший посол Германии в Москве, Вернер фон дер Шуленбург, а в Министерстве Востока – Альфред Розенберг. Иногда дела данных министерств пересекались, что приводило к противоречиям.

ПОЛНЫЙ ТЕКСТ СТАТЬИ В PDF

Permanentny „stan wyjątkowy”. Teoretyczno-kulturowy wymiar konfliktu o Górski Karabach

by a.gryzlak | Leave a comment

Bartłomiej Krzysztan

[niniejszy tekst pierwotnie opublikowany został w: 
"Nowy Prometeusz" nr 7, kwiecień 2015, ss. 55-74]

20 lat istnienia konfliktów na terenie Kaukazu Południowego pozwoliło na wieloaspektową analizę przyczyn, skutków i ewentualnych konsekwencji dla geopolityki regionu i stosunków międzynarodowych. Mimo wielości analiz, zarówno politologicznych, jak i interdyscyplinarnych, wciąż ważnym tematem rozważań analityków pozostaje kwestia samego sposobu definiowania konfliktów. Wynika to w głównej mierze z niewystarczalności dotychczas obowiązujących ścisłych ram definicyjnych, a poniekąd także z dynamicznej sytuacji politycznej, która jest daleka od stanu „konfliktu zamrożonego” czy konfliktu etnopolitycznego. Korzystając z przykładu Górskiego Karabachu, artykuł podejmuje dyskusję na temat natury teoretyczno-kulturowej konfliktu, starając się przez analizę antropologiczną, opisać sytuację wewnętrzną w nieuznawanej republice. Jednocześnie rozważając zagadnienie meta-konfliktu, a więc konfliktu wokół definiowania samego konfliktu.

PEŁEN TEKST ARTYKUŁU W PDF

Poль Мамед Эмина Расулзаде в польско-азербайджанских связях и в Прометейском движении

by a.gryzlak | Leave a comment

Насиман Ягублу

[tekst pierwotnie opublikowano w:/текст первоначально 
опубликован в:
 "Nowy Prometeusz" nr 6, październik 2014, ss. 121-133]

Уход азербайджанских эмигрантов из Турции по настоянию СССР. Создание дипломатических связей с Польшей. Секретные переписки М.Э.Расулзаде и других эмигрантов с Министерством Иностранных Дел Польши.

Portret polityczny Mehemmeda Emina Resulzade – więźnia sumienia, polityka, publicysty

by a.gryzlak | Leave a comment

Shahla Kazimova

[niniejszy tekst pierwotnie opublikowany został w: 
"Nowy Prometeusz" nr 4, październik 2013, ss. 97-113]

Nie jest łatwo w ramach jednego artykułu opisać portret polityczny Mehemmeda Emina Resulzadego, jednego z najbardziej aktywnych publicystów i polityków Azerbejdżanu początku XX w. Ów barwny polityk reprezentował w różnych okresach swojego burzliwego życia różne poglądy, ewoluując wraz ze zmieniającymi się ideami i prądami. Jako zwolennik reform w muzułmańskim społeczeństwie opowiadał się za pozytywnymi rozwiązaniami, jakie widział w owym czasie w ideach socjalistów, panislamistów, panturkistów czy turkistów.

PEŁEN TEKST ARTYKUŁU W PDF