Category Archives: Nr 1/2011

Jan Jacek Bruski „Między prometeizmem a Realpolitik. II Rzeczpospolita wobec Ukrainy sowieckiej 1921-1926”, Historia Iagiellonica, 2010

by a.gryzlak | Leave a comment

Tadeusz Iwański

[niniejszy tekst pierwotnie opublikowany został w:
"Nowy Prometeusz" nr 1, październik 2011, ss. 199-207]

W ciągu ostatnich kilku lat problematyka prometeizmu coraz częściej stawała się przedmiotem zainteresowania polskich i zagranicznych historyków. Warto wymienić przede wszystkim książki i artykuły Marka Kornata, monografię Działalność Instytutu Wschodniego w Warszawie 1926-1939 autorstwa Ireneusza Piotra Maja z 2007 roku, wydaną w Polsce w roku następnym pracę amerykańskiego historyka Timothy’ego Snydera Tajna wojna. Henryk Józewski i polsko-sowiecka rozgrywka o Ukrainę, czy o rok późniejszą książkę Georgesa Mamoulii – gruzińskiego historyka, mieszkającego w Francji, Les combats indépentantistes des Caucasiens entre URSS et puissances occidentales. Le cas de la Georgie (1921-1945) z 2009 roku. Jedną z ostatnich prac z tej dziedziny, wydaną w 2010 roku w krakowskim wydawnictwie Historia Iagiellonica, jest Między prometeizmem a Realpolitik. II Rzeczpospolita wobec Ukrainy sowieckiej 1921-1926 autorstwa Jana Jacka Bruskiego.

PEŁEN TEKST RECENZJI W PDF

От Тифлиса до Киева и Варшавы   Из истории кавказско-украинского сотрудничества в рамках движения «Прометей»  (1918-1926)                                

by a.gryzlak | Leave a comment

Георгий Мамулиа

[tekst pierwotnie opublikowano w://текст первоначально был 
опубликован в: 
"Nowy Prometeusz" nr 1, październik 2011, ss. 133-155]

Кавказско-украинское сотрудничество, – краеугольная основа, на которой, на протяжении всего периода своего существования, зиждилось движение «Прометей», – уходит своими корнями в бурные события борьбы за независимость народов Кавказа и Украины 1918-1921 гг. В это время как кавказцы, так и украинцы, прилагали все усилия для создания суверенных государств, пытаясь отстоять свою независимость как от белого, так и красного русского империализма, одинаковым образом непримиримого к стремлениям Кавказа и Украины освободится от довлеющего над ними великодержавного ига.

ПОЛНЫЙ ТЕКСТ СТАТЬИ В PDF

Hołówko i Petlura

by a.gryzlak | Leave a comment

Jan Pisuliński

[niniejszy tekst pierwotnie opublikowany został w:
"Nowy Prometeusz" nr 1, październik 2011, ss. 161-163]

O obu naszych bohaterach napisano już sporo. Jednakże o ich wzajemnych relacjach wiemy tak naprawdę niewiele, tak jak zresztą o całej działalności prometejskiej, która odbywała się na ogół zakulisowo. Czy spotkali się w trakcie czteroletniego przebywania Symona Petlury w Polsce (grudzień 1919-grudzień 1923 r.), tego nie wiemy.

PEŁEN TEKST ARTYKUŁU W PDF

Polska Pomoc Rozwojowa – próba oceny dotychczasowego działania i rekomendacje

by a.gryzlak | Leave a comment

PAWEŁ KAZANECKI, TEIMURAZ KHOMERIKI, JERZY ROHOZIŃSKI

[niniejszy tekst pierwotnie opublikowany został w:
"Nowy Prometeusz" nr 1, październik 2011, ss. 61-71]

Polska Pomoc Rozwojowa – ocena efektywności/rekomendacje

PEŁEN TEKST ARTYKUŁU W PDF

Газета «Przymierze»: послеколониальная реакция интеллектуалов? Краткий обзор

by a.gryzlak | Leave a comment

Заур Гасымов

[tekst pierwotnie opublikowano w://текст первоначально был 
опубликован в: 
"Nowy Prometeusz" nr 1, październik 2011, ss. 167-175]

Что такое постколониализм? На тему постколониализма и так называемых постколониальных теорий написано огромное количество книг и научных статей как в англо-саксонском мире, так и во Франции и в Германии.3 На протяжени последних десяти лет появились солидные публикации на эту тему в Польше, Турции и в России. Особенно хочется подчеркнуть значимость научных дискурсов журналов „Teksty drugie” (Варшава), „Ab Imperio” (Казань-Майнц) и „Toplumsal Tarih“ (Стамбул). Говоря о постколониальных исследованиях в Польше следует особо отметить работы польского историка Анджея Новака, который в ряде своих монографий очень оригинально описал и проанализоровал колониальные и постколониальные дискуссии в Польше в царский, а также в межвоенный период. Новак совмещает весьма удачно постколониальные исследования (post–colonial studies) с направлением империальных исследований (imperial studies).4

Tadeusz Hołówko (1889 – 1931) – polityk zapomniany

by a.gryzlak | Leave a comment

Iwo Werschler

[niniejszy tekst pierwotnie opublikowany został w:
"Nowy Prometeusz" nr 1, październik 2011, ss. 93-99]

1 września 1931 r., o godzinie 15.00, wyruszył z Dworca Głównego w Warszawie kondukt pogrzebowy. Szedł ulicami Marszałkowską, Królewską, placem Saskim, Wierzbową i Bielańską, zmierzając na cmentarz ewangelicko-reformowany. Wśród licznych uczestników konduktu uwagę zwracały delegacje ukraińskie niosące wieńce z niebiesko-żółtymi szarfami, przedstawiciele duchowieństwa obrządku wschodniego, rabini, chacham karaimski i mufti mahometański. Nad grobem mowy pożegnalne wygłosili: prezes Bezpartyjnego Bloku Współpracy z Rządem płk W. Sławek, przedstawiciel rządu – płk J. Beck, superintendent kościoła ewangelicko-reformowanego S. Skierski oraz poseł P. Pewny. Tak uroczyście żegnano zamordowanego 29 sierpnia w Truskawcu1 przez terrorystów ukraińskich wiceprezesa klubu poselskiego BBWR, Tadeusza Hołówkę. Przypomnijmy postać zmarłego polityka.

Sojusznik Piłsudskiego. Symon Petlura oczyma Polaków

by a.gryzlak | Leave a comment

Jan Jacek Bruski

[niniejszy tekst pierwotnie opublikowany został w:
"Nowy Prometeusz" nr 1, październik 2011, ss. 113-126]

„Petlurowie rodzą się raz na dwieście lat” – to opinia, przyznajmy że wyjątkowa, którą wypowiedzieć miał pod adresem ukraińskiego przywódcy marszałek Józef Piłsudski1. Nieprzypadkowo zaczynam od przytoczenia tej właśnie oceny. W polskiej świadomości postać Petlury – partnera umowy sojuszniczej z kwietnia 1920 r. – splotła się bowiem trwale z osobą twórcy II Rzeczypospolitej.

Polska polityka wschodnia, prezydencja Polski w UE – ocena i rekomendacje

by a.gryzlak | Leave a comment

 HENRYK SZLAJFER (Polska), MODEST KOLEROW (Rosja), STEPAN GRIGORJAN (Armenia), RASIM MUSABEJOW (Azerbejdżan), PAWEŁ USOW (Białoruś), NIKA CZITADZE (Gruzja), NIKOŁAJ ENCZU (Mołdawia), SERHIJ HERASYMCZUK (Ukraina)

[niniejszy tekst pierwotnie opublikowany został w:
"Nowy Prometeusz" nr 1, październik 2011, ss. 17-38]

PEŁEN TEKST DEBATY W PDF

Symon Petlura a Polska i Polacy

by a.gryzlak | Leave a comment

Stanisław Stępień

[niniejszy tekst pierwotnie opublikowany został w:
"Nowy Prometeusz" nr 1, październik 2011, ss. 101-112]

W 1901 r. młody student Seminarium Duchownego w Połtawie Symon Petlura, będący na ostatnim roku nauki, został usunięty z seminarium ze względu na zaangażowanie w działalność samokształceniową o charakterze patriotycznym. Po opuszczeniu seminarium całkowicie poświęcił się działalności konspiracyjnej. Przez jakiś czas próbował jeszcze dostać się do któregoś z innych seminariów duchownego lub uzyskać wpis na uniwersytet, ale ponieważ okazało się to niemożliwe, związał się z powstałą rok wcześniej pierwszą ukraińską partią polityczną – Ukraińską Partią Rewolucyjną. Tak zaczęła się jego działalność polityczna, która doprowadziła go do zainteresowania się polską kulturą i polskim życiem politycznym, a także do zawarcia sojuszu politycznego i wojskowego z odrodzoną w 1918 r. Rzeczypospolitą Polską.

Okręt flagowy na wzburzonych falach

by a.gryzlak | Leave a comment

Bogdan Góralczyk

[niniejszy tekst pierwotnie opublikowany został w:
"Nowy Prometeusz" nr 1, październik 2011, ss. 81-85]

Wśród kilku priorytetów polskiej prezydencji w UE znajduje się Partnerstwo Wschodnie. Jest pierwszym polskim unijnym projektem, a przynajmniej przygotowanym przy naszym walnym współudziale, więc jest o co walczyć. Jednakże realizacja tego celu może okazać się niezwykle trudna, bo warunki dla rozwoju tej inicjatywy nie są sprzyjające. Tym samym, przed polska dyplomacją stoi poważny test: czy potrafimy skutecznie bronić swoich interesów i programów?

PEŁEN TEKST ARTYKUŁU W PDF