Drodzy Czytelnicy, w wasze ręce oddajemy szesnasty zeszyt „Nowego Prometeusza”
kwiecień 2022
„Nowy Prometeusz” nr 16/2022 już dostępny
Category Archives: Sylwetki
Specjalny, jubileuszowy zeszyt „Nowego Prometeusza” na 30 lecie Studium Europy Wschodniej UW – 1990-2020
Drodzy Czytelnicy, w wasze ręce oddajemy piętnasty zeszyt Nowego Prometeusza. Jest to zeszyt specjalny, wydany z okazji jubileuszu 30-lecia Studium Europy Wschodniej Uniwersytetu Warszawskiego, w ramach serii „30 tomów na 30-lecie SEW UW”. Na niniejszy tom składają się teksty publikowane na łamach Nowego Prometeusza w ciągu 10 lat jego istnienia – 2010-2020.
PEŁEN ZESZYT W PDF
Борьба за Северный Кавказ и «джин» Ахмед Цаликов
Салават Исхаков
[текст первоначально опубликован в: "Nowy Prometeusz" nr 12, grudzień 2018, ss. 211-237]
В будущем непредвзятый «историк путем объективного, спокойного ис- следования в свете событий тех времен, всех исторических фактов и документальных данных, — писал в эмиграции кабардинец П. Коцев, в 1918–1920 гг. председатель правительства Горской республики, — изучит всю ту сложную, многогранную историческую обстановку, которая привела к падению… все кавказские республики… и даст действительную… историю жизни борьбы народов Кавказа»1. По истории этой республики до сих пор нет монографического исследования, а 100-летие ее провозглашения даже не отмечалось научной общественностью в республиках Северного Кавказа.
ПОЛНЫЙ ТЕКСТ СТАТЬИ В PDF
Внешнеполитическая деятельность Александра Шульгина в Украине и на эмиграции в первой половине ХХ века
Елена Гуменюк
[текст первоначально опубликован в:
"Nowy Prometeusz" nr 10, grudzień 2016, ss. 83-94]
Александр Яковлевич Шульгин (1889 – 1960) – выдающийся украинский политический деятель первой половины ХХ век, который стоял у истоков основания Украинской Народной Республики (УНР) во времена национально-освободительного движения 1917 – 1921 гг. В 1917 году он возглавил внешнеполитическую деятельность Украинской Центральной Рады, а в дальнейшем внешнеполитическое направление УНР на эмиграции. Становление же Шульгина как ученого, публициста, одного из лидеров движения «прометеизма» в Европе приходится на 1920 – 1930е годы.
ПОЛНЫЙ ТЕКСТ СТАТЬИ В PDF
Włodzimierz Bączkowski – publicysta
Bartosz Rutkowski
[niniejszy tekst pierwotnie opublikowany został w: "Nowy Prometeusz" nr 7, kwiecień 2015, ss. 93-101]
Truizmem jest stwierdzenie, że idee polityczne bez zwolenników są martwe. Omawiając ruchy polityczne, wśród ich czołowych postaci wymienia się publicystów, którzy umiejętnie je promowali. Włodzimierz Bączkowski, jako autor kilku książek i broszur oraz kilkuset artykułów, zasłużył na miano jednego z najwybitniejszych publicystów ruchu prometejskiego.
Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w 1989 r. postać W. Bączkowskiego była wspominana już kilkakrotnie. Najobszerniej zrobili to Jacek Kloczkowski i Paweł Kowal we wstępie do książki O wschodnich problemach Polski. Celem mojego artykułu jest przedstawienie aktywności publicystycznej Bączkowskiego oraz ukazanie głównych treści jego piśmiennictwa.
Władysław Antoni Pelc: rys biografii prometejskiej
Wołodymyr Komar
[Niniejszy tekst pierwotnie opublikowany został w: "Nowy Prometeusz" nr 6, październik 2014, ss. 75-84]
Droga życiowa Władysława Pelca jest nierozerwalnie związana z tworzeniem się ruchu prometejskiego, którego był aktywnym uczestnikiem. Nieprzypadkowo jego nazwisko widnieje w annałach wybitnych działaczy ruchu prometejskiego. Władysław Pelc rozpoczynał działalność w Instytucie Wschodnim, był współzałożycielem Klubu „Prometeusz” w Harbinie oraz redaktorem czasopisma „Daleki Wschód”1.
PEŁEN TEKST ARTYKUŁU W PDF
Portret polityczny Mehemmeda Emina Resulzade – więźnia sumienia, polityka, publicysty
Shahla Kazimova
[niniejszy tekst pierwotnie opublikowany został w: "Nowy Prometeusz" nr 4, październik 2013, ss. 97-113]
Nie jest łatwo w ramach jednego artykułu opisać portret polityczny Mehemmeda Emina Resulzadego, jednego z najbardziej aktywnych publicystów i polityków Azerbejdżanu początku XX w. Ów barwny polityk reprezentował w różnych okresach swojego burzliwego życia różne poglądy, ewoluując wraz ze zmieniającymi się ideami i prądami. Jako zwolennik reform w muzułmańskim społeczeństwie opowiadał się za pozytywnymi rozwiązaniami, jakie widział w owym czasie w ideach socjalistów, panislamistów, panturkistów czy turkistów.
PEŁEN TEKST ARTYKUŁU W PDF
Stanisław Korwin-Pawłowski w służbie idei prometejskiej
Ireneusz Piotr Maj
[niniejszy tekst pierwotnie opublikowany został w: "Nowy Prometeusz" nr 3, grudzień 2012, ss. 75-84]
Stanisław Korwin-Pawłowski urodził się w 1889 r. w Witebsku1. Zainteresowania orientalistyczne odziedziczył po swoich rodzicach. Aleksander i Michalina Korwin-Pawłowscy osiedlili się w guberni witebskiej, gdzie stworzyli typową, zasymilowaną ze środowiskiem rosyjskiej inteligencji rodzinną polską enklawę. Aleksander Korwin-Pawłowski – inżynier mechanik zatrudniony na kolei Dynebursko-Witebskiej utrzymywał przyjazne stosunki zarówno z polskimi działaczami niepodległościowymi, jak i wysokiej rangi carskimi urzędnikami. Pokrewieństwo matki Michaliny z Jakubowskich Pawłowskiej wiązało Stanisława z polskimi Tatarami.
PEŁEN TEKST ARTYKUŁU W PDF
Józef Piłsudski jako prometeista
Włodzimierz Suleja
[niniejszy tekst pierwotnie opublikowany został w: "Nowy Prometeusz" nr 2, lipiec 2012, ss. 155-159]
Z perspektywy współczesnego Polaka prometeizm postrzegany jest przede wszystkim jako postawa etyczna, mająca swe źródła w początkach XIX stulecia,a sprowadzająca się w pierwszym rzędzie do podejmowania – wzorem mitycznego syna tytana Japeta – działań dla dobra ludzkości. W wypracowaniu maturalnym musiałyby zatem pojawić się odwołania do twórczości Byrona i Shelleya, a pozostając na gruncie rodzimej literatury Słowackiego, Mickiewicza, Goszczyńskiego czy Kasprowicza. A jednak ideę prometejską w pełni zasadnie wiąże się również z okresem międzywojennym, a ściślej rzecz ujmując z politycznymi poczynaniami polityków skupionych wokół Józefa Piłsudskiego.
PEŁEN TEKST ARTYKUŁU W PDF
Zarys biografii Seweryna Wysłoucha ze szczególnym uwzględnieniem prac sowietologicznych
Danuta Malicka
[niniejszy tekst pierwotnie opublikowany został w: "Nowy Prometeusz" nr 5, grudzień 2013 r., ss. 95-111]
Postać profesora Seweryna Wysłoucha, badacza historii ustroju i prawa Wielkiego Księstwa Litewskiego oraz historii społeczno-gospodarczej Śląska w XIX i XX wieku, a także jednego z pierwszych sowietologów i znawcy zagadnień mniejszościowych, znana jest stosunkowo wąskiej grupie osób, dlatego ważnym jest, aby przypomnieć i poszerzyć wiedzę, o tak znaczącej postaci polskiej nauki kresowej. ….