Orientalistyczne Koło Młodych przy Instytucie Wschodnim w Warszawie (1929-1939)

Paweł Libera

[niniejszy tekst pierwotnie opublikowany został w: 
"Nowy Prometeusz" nr 12, grudzień 2018, ss. 129-143]

Wśród organizacji młodzieżowych okresu międzywojennego Orientalistyczne Koło Młodych nie wyróżniało się ani pod względem liczebności ani aktywności. Nie reprezentowało też żadnej partii politycznej ani określonej grupy społecznej czy zawodowej. Stowarzyszenie powstało przy Instytucie Wschodnim w Warszawie i wyróżniało się przede wszystkim wyraźnie wyznaczonym celem politycznym, którym była działalność prometejska. Podstawowym zadaniem Orientalistycznego Koła Młodych było propagowanie idei prometejskich w kręgach młodzieżowych i objęcie opieki nad najmłodszymi adeptami tego ruchu. „Prometeizm” oznaczał polityczną współpracę II Rzeczypospolitej z nierosyjskimi ludami i narodami Rosji mającą na celu doprowadzenie do odzyskania utraconej niepodległości i z tego powodu, de facto skierowaną przeciwko sowieckiemu imperium.

PEŁEN TEKST ARTYKUŁU W PDF

Stanisław Korwin-Pawłowski w służbie idei prometejskiej

Ireneusz Piotr Maj

[niniejszy tekst pierwotnie opublikowany został w:
"Nowy Prometeusz" nr 3, grudzień 2012, ss. 75-84]

Stanisław Korwin-Pawłowski urodził się w 1889 r. w Witebsku1. Zainteresowania orientalistyczne odziedziczył po swoich rodzicach. Aleksander i Michalina Korwin-Pawłowscy osiedlili się w guberni witebskiej, gdzie stworzyli typową, zasymilowaną ze środowiskiem rosyjskiej inteligencji rodzinną polską enklawę. Aleksander Korwin-Pawłowski – inżynier mechanik zatrudniony na kolei Dynebursko-Witebskiej utrzymywał przyjazne stosunki zarówno z polskimi działaczami niepodległościowymi, jak i wysokiej rangi carskimi urzędnikami. Pokrewieństwo matki Michaliny z Jakubowskich Pawłowskiej wiązało Stanisława z polskimi Tatarami.

PEŁEN TEKST ARTYKUŁU W PDF

Włodzimierz Bączkowski i jego bilans prometeizmu / W. Bączkowski „Prometeizm na tle epoki. Wybrane fragmenty z historii ruchu”

Marek Kornat

[niniejszy tekst pierwotnie opublikowany został w:
"Nowy Prometeusz nr 0, grudzień 2010, ss. 99-122]

Włodzimierz Bączkowski – urodzony w tym samym roku co Giedroyc (1906), zmarły również w tym samym roku, co Redaktor Kultury (2000) – zapisał ważną kartę w dziejach ruchu prometejskiego. Jego bogaty i wielowątkowy dorobek pisarski pozostaje znany nie tylko specjalistom w zakresie historii polskiej myśli politycznej. W znacznej części poświęcony jest on tematyce sowieckiej Rosji – zwłaszcza zaś jej polityce zagranicznej i narodowościowej. Warto może wspomnieć, iż jego książka Rosja wczoraj i dziś. Studium historyczno-polityczne – wydana w Jerozolimie w roku 1946, drukowana również po angielsku, stanowi cenną pozycję sowietologiczną, wartą wznowienia, bo słabo znaną dzisiaj. Wybór pism Bączkowskiego O wschodnich problemach Polski, opracowany przez Jacka Kloczkowskiego i Pawła Kowala (2000) daje poznać wielostronność refleksji politycznej o Polsce w stosunkach międzynarodowych, jaka znamionuje jego pisarstwo. Pozwala także odczuć rzadką umiejętność sięgania do historii w argumentacji politycznej.

PEŁEN TEKST ARTYKUŁU W PDF