Koncepcja klinów geopolitycznych i system ich funkcjonowania na przykładzie Rosji

Egidijus Motieka

[niniejszy tekst pierwotnie opublikowany został w: 
"Nowy Prometeusz" nr 13 i 14, listopad 2019, ss.39-72]

Rozpoczęta przez Rosję agresywna polityka oparta na bezpośredniej sile militarnej, była przez jej sąsiadów, Gruzję i Ukrainę, najczęściej określana jako „agresja”, „kontynuacja polityki imperialnej”, „chęć powrotu do dawnej świetności ZSRR”, „próby utrzymania obronnej i życiowej przestrzeni WNP” itd. Ze wszystkim tym pozostaje się zgodzić. Jednakże, na ile systemowo zaplanowany jest rozwój rosyjskiej przestrzeni geopolitycznej i terytorialnej? Czy jest to rzeczywiście rozwój, czy po prostu desperacka próba zahamowania postępującego procesu rozpadu WNP, który powodują impas ideologiczny (połączenie wartości sowieckich z zasadami funkcjonowania sterowanego kapitalizmu), pustka kulturowa oraz rozrośnięte eurazjatyckie ambicje geopolityczne, które wynikają z przyznanej sobie roli przywódcy panslawistycznego świata?

PEŁEN TEKST ARTYKUŁU W PDF

Dywersyfikacja po rosyjsku: meandry eksportowej polityki Gazpromu

Szymon Kardaś

[niniejszy tekst pierwotnie opublikowany został w: 
"Nowy Prometeusz" nr 8, październik 2015, ss. 35-43]

Najgłębszy od wielu lat kryzys w stosunkach Rosji z Zachodem, będący bezpośrednią konsekwencją rosyjskiej agresji na Ukrainę, sprawił, że nasiliły się dyskusje na temat perspektyw zapowiedzianego przez Kreml „zwrotu na Wschód”. Moskwa, niejako w odpowiedzi na próby izolowania jej przez Zachód, w tym na wprowadzone przeciwko Rosji sankcje personalne i gospodarcze, zaczęła jeszcze bardziej ostentacyjnie deklarować wolę zacieśniania relacji z Chinami. Potwierdzeniem tego były organizowane w ostatnich dwóch latach spotkania na szczycie, podczas których w świetle kamer podpisywano dziesiątki (w większości przypadków ramowych) umów gospodarczych. Szczególne znaczenie mają w tym kontekście porozumienia energetyczne. Wyjątkowo ciekawa wydaje się analiza perspektyw dywersyfikacji rosyjskiej, zewnętrznej polityki gazowej. Ponieważ w ostatnich latach Gazprom, największy – kontrolowany przez państwo – producent gazu w Rosji, musiał zmierzyć się z szeregiem wyzwań na strategicznym europejskim rynku, a jednocześnie zintensyfikował swoje działania na Wschodzie (głównie w relacjach z Chinami), warto zastanowić się czy Chiny mogą się stać dla rosyjskiego koncernu nową gazową „ziemią obiecaną”.

PEŁEN TEKST ARTYKUŁU W PDF

Szanghajska Organizacja Współpracy i polityka Chin w Azji Środkowej

Konrad Zasztowt

[niniejszy tekst pierwotnie opublikowany został w:
"Nowy Prometeusz" nr 3, grudzień 2012, ss. 43-49]

Koniec minionej dekady i początek obecnej to okres znacznego wzrostu wpływów Chin w Azji Środkowej. Proces ten wiąże się ze zmniejszeniem znaczenia innych graczy w regionie: Rosji, Stanów Zjednoczonych i państw europejskich. Dla rządu chińskiego Azja Środkowa pozostaje ważna w aspekcie gospodarczym, politycznym, a także ze względów bezpieczeństwa. Wspólnie z Rosją i czterema spośród pięciu republik Azji Środkowej Chiny współtworzą Szanghajską Organizację Współpracy (SOW).

PEŁEN TEKST ARTYKUŁU W PDF